Rechtsvormen

Er zijn vele redenen om uw organisatie te formaliseren in een officiële rechtsvorm. Het kan zijn dat de organisatie te groot wordt voor een organisator of dat u in aanmerking wilt komen voor financiering. De rechtsvorm die u kiest wordt mede bepaald door het doel wat u voor ogen heeft. Als vrijwilligersorganisatie kunt u kiezen uit onderstaande rechtsvormen die elk een andere invalshoek hebben. Elke vrijwilligersorganisatie is anders en het is daarom aan te raden om vooraf voldoende en goed advies in te winnen over welke rechtsvorm het beste bij uw initiatief past.


Hier vindt u een overzicht van de KvK van alle rechtsvormen die er zijn. 


Hier vindt u meer informatie over het oprichten van een stichting of vereniging. 

Verschillen tussen vereniging en stichting

De verschillen tussen een stichting en een vereniging zijn klein. Echter zijn de kleine verschillen belangrijk. Door het maken van een verkeerde keuze kan het zijn dat u in strijd met de wet gaat handelen. U kan er achter komen dat u de verkeerde keuzes heeft gemaakt, wat vele gevolgen met zich mee brengt. Ga van te voren goed na wat uw plannen zijn voor het eerste jaar en kijk naar de ontwikkelingen die zich in de eerste vijf jaar kunnen voordoen. Maak uw keuze op basis van alle beschikbare informatie. Verschillen tussen een vereniging en stichting Op stichtingen is een ander deel van het burgerlijk wetboek (Boek 2, Titel 5) van toepassing dan op Verenigingen (Boek 2, Titel 2). Wat staat er in de wet? » Een stichting moet verplicht via de notaris worden opgericht (al dan niet via testament) en bij de Kamer van Koophandel (KvK) worden ingeschreven. Een vereniging opgericht bij de notaris en ingeschreven bij de KvK is een formele vereniging. Lees meer over de verschillen in verenigingsvormen » De aansprakelijkheid van bestuurders verschilt per organisatievorm » Een stichting en een formele vereniging kan erven en registergoederen als een pand of grond bezitten. Een informele vereniging kan geen onroerend goed (registergoederen) hebben en kan geen erfgenaam zijn. Een vereniging heeft leden, een stichting niet. Dit laatste is bij wet geregeld. Hebben bepaalde personen binnen een stichting een rol die op dat van een lid lijkt, dan overtreedt de stichting de wet. Daarnaast is een vereniging in de praktijk democratischer dan een stichting. Een vereniging moet een Algemene Ledenvergadering hebben. Een stichting is om deze reden doorgaans slagvaardiger dan een vereniging. Stichtingsbestuurders worden door het bestuur gekozen. Bij een vereniging benoemen de leden een bestuur dat verantwoording aan hen aflegt. Een stichting heeft geen leden die het bestuur controleren en hoeft zich niet bij een algemene ledenvergadering te verantwoorden. Wel zijn er andere betrokkenen zoals donateurs of subsidieverstrekkers die graag willen weten wat er met hun geld gebeurt. Als er met externe gelden wordt gewerkt is vaak de eis dat er een Raad van Toezicht wordt ingesteld om het bestuur te controleren. Een vereniging mag geen uitkeringen doen aan bestuursleden, gewone leden, ereleden en andere leden. Voor stichtingen geldt een verbod op uitkeringen aan bestuursleden en oprichters. Eisen aan statuten van een stichting zijn anders dan die van een formele vereniging. Statuten van een vereniging kunnen alleen door de Algemene Ledenvergadering worden gewijzigd. Bij een stichting kan dit door het bestuur, maar ook door de Rechtbank. Nalatenschappen zijn voor veel stichtingen een belangrijke bron van inkomsten. Indien de stichting een algemeen nut beogende instelling (ANBI) is, is deze geheel vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Een vereniging is hiervan vrijgesteld als ze een sociaal belang behartigende instelling (SBBI) is. Een stichting kan zich niet borg stellen of schulden aangaan, tenzij de statuten dit expliciet mogelijk maken.
Lees meer

Stichting

Een stichting wordt opgericht om een vastgesteld doel te bereiken. De stichting mag geen leden hebben, zoals bij een vereniging. Een doel van de stichting is meestal het bevorderen van de belangen van derden. In de statuten van de stichting staat hoe de bestuurders worden benoemd. Wat houdt een stichting precies in? Een stichting is een ondernemingsvorm die niet primair is gericht op het maken van winst. Sociale of maatschappelijke doelen voeren hierbij de boventoon. Er mag wel winst worden gemaakt, maar de uitkering ervan moet een ideëel of sociaal doel hebben. Hoe richt ik een stichting op? Voor het oprichten van een stichting is een bezoek aan de notaris noodzakelijk, omdat jouw organisatie officieel wordt opgericht bij notariële akte of testament. Tijdens het bezoek verklaar je dat je de stichting wilt oprichten en laat je het doel van de organisatie vastleggen in de statuten . Je mag de stichting alleen of samen met anderen oprichten. Deze anderen kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen (bijvoorbeeld een besloten vennootschap ) zijn. Uiteraard moet je ook niet vergeten de stichting in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Hoe zit het met de aansprakelijkheid? De stichting is een rechtspersoon , wat inhoudt dat deze haar rechten en plichten zelfstandig draagt. Oftewel: in principe zijn de bestuurders niet hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele gemaakte schulden, tenzij er sprake is van wanbestuur. Als de stichting onder de heffing van de vennootschapsbelasting valt, zijn bovendien de anti-misbruikwetten van toepassing en kunnen bestuurders onder omstandigheden wel degelijk aansprakelijk worden gehouden. Datzelfde is het geval wanneer je de stichting niet inschrijft bij de KvK . Moet ik ook belasting betalen? Als de stichting een onderneming drijft, moet je aangifte doen voor de vennootschapsbelasting . Er is sprake van een onderneming als er een min of meer duurzame organisatie is van kapitaal en arbeid, die door deelname aan het economisch verkeer winst beoogt te behalen. Eventuele winst van de stichting moet ten goede komen aan het (sociale) doel. Het hangt verder van jouw persoonlijke situatie af of, en zo ja, hoeveel btw je namens de stichting moet afdragen aan de fiscus. Je kunt hiervoor het beste een belastingadviseur raadplegen of zelf contact opnemen met de Belastingdienst. Kan mijn stichting ook weer ontbonden worden? Een stichting kan altijd zonder problemen worden ontbonden op de wijze waarop deze in de statuten is vastgelegd. Daarnaast kan een faillissement tot gevolg hebben dat de stichting niet meer kan voortbestaan en door de rechter kan worden ontbonden.
Lees meer